Practoraat

Krachtige leeromgeving/
dienstverlening

Het Practoraat Krachtige leeromgeving heeft als doel studenten te laten leren van situaties die in het beroep voorkomen. Daarnaast willen we met het werkveld het beroep blijven ontwikkelen.

Martijn van Schaik – practor

Sinds 1997 zit ik in het onderwijs, eerst als gymleraar, daarna ook als onderwijsonderzoeker en lerarenopleider. Mijn onderwijsonderzoek doe ik op de grens van theorie en praktijk, zoals ik zelf ook tussen theorie (wetenschap) en praktijk (lesgeven en begeleiden) beweeg. Dat was zo toen ik lesgaf op een gymnasium, toen ik werkte aan de Vrije Universiteit, toen ik studenten opleidde als leraar voor het basis- en -voortgezet onderwijs. Dat is nog steeds zo nu ik aan mijn tweede practoraat ben begonnen bij het Da Vinci College.

Vragen of meer informatie? Neem contact op met Martijn van Schaik via mvanschaik@davinci.nl.

Toolkit practoraat krachtige leeromgeving Toolkit practoraat krachtige leeromgeving

In juli 2024 stopt het practoraat bij Zorg en Welzijn. Als afsluiting is er op de sectorochtend een ‘toolkit’ gepresenteerd. Met de presentatie van deze ’toolkit’ ronden we een eigenlijk nog niet afgerond proces af.

Deze toolkit bevat vijf instrumenten en een advies waarmee we het practoraat Krachtige Leeromgeving bij Zorg en Welzijn afsluiten. Deze tools zijn bedoeld voor de teams, docenten en management om in te zetten bij verdere ontwikkeling van het onderwijs.

De toolkit kun je hier vinden.

Practoraat nu echt van start Practoraat nu echt van start

Op 6 april werd op het startsymposium van het practoraat Krachtige Leeromgeving de publicatie ‘Onder een grote paddenstoel’ gepresenteerd. In e-book, pdf en in druk worden daarin de visie en de plannen van het practoraat beschreven. 

Na de inleidende presentatie, waarin de metaforen van schimmelnetwerken en ‘warping’ werden toegelicht, verspreidden de deelnemers zich over drie themasessies, waar docentenonderzoekers en practor dieper in gingen op de praktijk van een krachtige leeromgeving bij Zorg en Welzijn van het Da Vinci College. Na afloop ontvingen de teams een pakje ‘broed’ om zelf een schimmelnetwerk tot oesterzwammen te kweken.

Het symposium markeerde de officiële start van het practoraat.

De publicatie is hier te downloaden. 

Publicaties Publicaties

Krabbe, H., & De Graaf, M. (2023, April 6). Formatief handelen bij Sociaal Werk. Startsymposium practoraat krachtige leeromgeving, Dordrecht.

Lagermaat, J., & Van Tillo, H. (2023, April 6). Hybride leeromgeving IKC/PIT. Startsymposium practoraat krachtige leeromgeving, Dordrecht.

Van Schaik, M. (2023a, April 6). Doorwerking van een practoraat. Startsymposium practoraat krachtige leeromgeving, Dordrecht.

Van Schaik, M. (2023b). Onder een grote paddenstoel. Via schimmelnetwerken de leeromgeving krachtiger maken. Da Vinci College.

Van Schaik, M. (2023c, April 6). Onder een groter paddenstoel. Inleiding bij het startsymposium. Startsymposium practoraat krachtige leeromgeving, Dordrecht.

Van Schaik, M. (2023d, April 6). Verbinden van theorie en praktijk, hoe en waar? Startsymposium practoraat krachtige leeromgeving, Dordrecht.

Onderwijs en praktijk krachtiger maken Onderwijs en praktijk krachtiger maken

Belangrijkste activiteit van het practoraat is het uitproberen van nieuwe manieren van samenwerken tussen onderwijsteams en het werkveld. De methode die we daarvoor gebruiken is het Change laboratory: een ‘veranderlab’. Deze wetenschappelijke manier van werken helpt de docenten, studenten en medewerkers in het veld hun eigen praktijk te verbeteren. Het is dus geen kant-en-klare aanpak die altijd hetzelfde is. Het doel van een changelab is om het onderwijs en de praktijk krachtiger te maken. Krachtiger voor de studenten om het beroep te leren en krachtiger voor het werkveld om bij te kunnen blijven bij de laatste nieuwe ontwikkelingen.

Elk jaar proberen we tenminste met één of meerdere Changelabs de volgende stappen te doorlopen:

  1. Huidige situatie verkennen;
  2. Analyse van de problemen;
  3. Opzetten mogelijke oplossingen;
  4. Uitwerken en testen van mogelijke oplossingen;
  5. Verbeteren en invoeren van de oplossingen;
  6. Reflectie op het proces;
  7. Zorgen dat de oplossing blijft werken en delen met anderen.

De onderzoekers van het practoraat begeleiden en volgen het changelab in de vorm van case studies. Op een snelle, maar gestructureerde manier beschrijven we wat anderen aan de uitkomsten van het changelab kunnen hebben.

Onderzoek Onderzoek

Een belangrijke voorwaarde voor het creëren van zo’n krachtige leeromgeving is ‘het spreken van dezelfde taal’. Daarmee bedoelen we dat wij als opleiding en het werkveld de verwachtingen van elkaar duidelijk moeten hebben:

  • Wat moet de student/beginnend beroepsbeoefenaar kunnen om goed voorbereid te kunnen starten in de praktijk?
  • Wat zijn de verantwoordelijkheden van ons als opleiding en wat zijn de verantwoordelijkheden van het werkveld?
  • Wat is passend bij de ontwikkeling waarin de student zich bevindt?
  • Wat zeggen we en wat bedoelen we? Interpreteren we dat op dezelfde manier?

Vanuit de praktijk verzamelen we kennis over nieuwe (vernieuwende) beroepspraktijken. Die kennis gebruiken we om ons onderwijs te vernieuwen en de grens tussen onderwijs en werkveld te vervagen.

We onderzoeken met elkaar het volgende:

  • Wat is een krachtige leeromgeving en wat heeft deze nodig?
  • Hoe begeleiden we de studenten in deze krachtige leeromgeving?
  • Wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van sociale innovatie en zorgtechnologie in het werkveld?
  • Welke vaardigheden heeft de medewerker van de toekomst nodig om goed te kunnen functioneren als werknemer?
  • Hoe brengen we school en praktijk dichter bij elkaar?
    • Bijvoorbeeld: Hoe zorgen we voor een gezamenlijk beeld van de kennis en vaardigheden van de medewerker?
  • Wat is er nodig om co-creatie met het werkveld en studenten te realiseren?
  • Hoe faciliteren we het ‘leren leren’ en leven lang ontwikkelen van studenten en hun begeleiders?

Docentonderzoekers

Hanneke Krabbe
Onderwijskundig medewerker. “Ik houd van onderzoek: beschouwen, zonder oordeel waarnemen, conclusies trekken en daar je voordeel mee doen. Practoraat-onderzoek vind ik nog mooier, omdat de dagelijkse praktijk van onze eigen opleidingen het uitgangspunt is. Juist vanuit opleidingsdiversiteit gaan we op zoek naar nieuwe of vernieuwende beroepspraktijken. Daarmee onderzoek én investeer je in datgene wat de leeromgeving krachtig(er) maakt binnen een specifieke opleidings- en beroepscontext. Ik vind het leuk teams hierbij te ondersteunen, de dialoog aan te gaan en op die manier bij te dragen aan innovatie.”

Henny van Tillo
Docent, Curriculumexpert en coach. “Ik lees bestaande onderzoeken, theoretische concepten en het werk dat onze practor en mijn collega docentonderzoekers al verricht hebben. Daarnaast ga ik zelf onderzoek doen bij PIT kinderopvang in Zwijndrecht. Ik gebruik vaak meerdere invalshoeken en stel kritische vragen. Ik houd ervan om bewezen te zien wat werkt. Dat kan door de literatuur, maar veel meer nog door echt onderzoek te doen in de praktijk. Uitkomst van onderzoeken wil ik zelf gebruiken in het ontwerpen van curricula voor de vakken anatomie en pathologie binnen de assisterende opleidingen. Daarnaast zullen de uitkomsten een bijdrage leveren aan de kwaliteit binnen onze opleidingen in de sector.”

Jolanda van de Lagemaat
Curriculumexpert en docent Verzorgende IG en Maatschappelijke Zorg.
“Ik kijk naar goede voorbeelden en wat we al binnen het Da Vinci College doen. Ik ga ook veel in gesprek met de teams over welke behoeftes er liggen en waar het practoraat een rol in kan spelen. Dankzij mijn goede contacten kan ik het werkveld actief betrekken. Ik vind het leuk om te leren hoe met behulp van onderzoek het dagelijks werk van de docent meer betekenis kan krijgen en het leren van de student krachtiger vormgegeven kan worden. Daarnaast denk ik dat het practoraat kan bijdragen aan structurele kwaliteitsverbetering en het vormgeven van de PDCA-cyclus op een praktijkgerichte manier.”